€ 300.000 voor Avalex?

Avalex is een gemeenschappelijke regeling. PriceWaterhouseCoopers (PwC) adviseert daarvan een Overheids-NV te maken. Avalex: zo’n NV “gaat de ruimte geven om zelf te ondernemen met een meer bedrijfsmatige aanpak” ( De Telstar van 24 juli). Blijkbaar wil Avalex desondanks  een onderzoek in drie fasen om deze variant nader uit te werken. En vraagt de gemeenten € 300.000 voor de eerste fase. Niet geven dat bedrag.

Ten eerste. De problemen die Avalex nu al jaren heeft, hebben in de kern weinig te maken met de  juridische vorm, maar alles met een slecht management en bestuur. Avalex is een productiebedrijf zoals een tandenborstelfabriek. Het verschil daarmee is alleen dat het product het inzamelen van afval is. Wij, de huishoudens, hebben een belang bij zo laag mogelijke afvaltarieven. Dus moet Avalex sturen op de kostprijs per huishouden, met daarbij een jaarlijks productiviteitsverbetering van bijvoorbeeld  0,77% die in de kostprijs en dus de meerjarige afvaltarieven tot uiting moet komen. Dat moet de kernaanpak zijn van Avalex. Hierop ook moeten de gemeenteraden toetsen. Of het nu om een gemeenschappelijke regeling gaat, een Overheids-NV of om Milieu-express. Niks van die aanpak is in de Avalex-stukken te vinden. Avalex vraagt de gemeenteraden in feite alleen om in te stemmen met de begroting. Van bijvoorbeeld  € 37 miljoen. Wat zegt dat u en mij over de efficiency? In dat verband merkt PwC in haar rapport fijntjes op dat de jaartarieven voor de afvalstoffenheffing in gemeenten met gescheiden afval (diftar) gemiddeld een € 40 lager liggen dan in onze gemeente.

Ten tweede. PwC overtuigt in haar rapport van 93 pagina’s dat een overheids-NV beter scoort dan de alternatieve organisatievormen. Welk nieuw licht gaat een eerste deelonderzoek (planfase) van € 300.000 nu nog op de zaak werpen? Waarbij komt dat veel gemeenten al met een Overheids-NV werken, voorbeelden genoeg dus. Waar wachten de bestuurders van Avalex nog op? Kunnen ze niet ondernemen en dus nu kiezen? Natuurlijk wel. Blijkbaar gaat die € 300.000 feitelijk over reorganisatiekosten om tot een Overheids-NV te komen.

Ten derde. Het dagelijks bestuur van Avalex schuift eigen kosten af op de deelnemende gemeenten, hoe fraai ze het ook verwoorden in een oplegnota: “Het is niet zuiver …. Avalex te belasten met de kosten (€ 300.000)….; het betreft … een wens van de verschillende deelnemende gemeenten binnen Avalex om te komen tot een beter passende governancestructuur”. De laatste jaren een slecht bestuur voeren en een rekening daarvan bij anderen leggen. Dan zich passief verschuilen achter de wensen van de gemeenten en vervolgens reorganisatiekosten afwentelen. De € 300.000 moeten in de kostprijs verwerkt worden. Milieu-express – ondernemend en bedrijfsmatig – doet dat ook.

Ten vierde. Volgens de wet zijn de tarieven voor de afvalverwerking maximaal kostendekkend: Overschotten op de afvalverwerking mogen niet ten gunste komen van de algemene middelen, maar moeten aangewend worden voor bijvoorbeeld  tariefsverlaging. Omgekeerd is het dan logisch dat reorganisatiekosten niet ten laste komen van de algemene middelen.

Ten vijfde. Wanneer Avalex straks een Overheids-NV is, kan het niet meer aankloppen bij de gemeenten-aandeelhouders voor een donatie. Avalex kan daar reeds nu al op anticiperen en aan wennen door de € 300.000 niet te vragen.

Ten slotte. Indien de gemeenteraden die € 300.000 willen schenken, kan er bijvoorbeeld  een kunstgrasveld minder aangelegd worden, of moet de Wmo soberder uitgevoerd worden, of moet er meer bezuinigd worden op cultuur.